zondag 28 juni 2009

Van Nelle-fabriek

Gisteren bezochten we in het kader van de Dag van de Architectuur met een bootje de Van Nelle-fabriek in Rotterdam. Een van de eerste gebouwen in Nederland met een betonnen fundering en een hoogtepunt van architectonisch functionalisme: de schoonheid in de vorm van het gebouw wordt bepaald door zijn functie.

Dat laatste werd duidelijk door de interne structuur: koffie, thee en tabak werden door de werknemers in horizontale richting van de ene naar de andere zijde van het gebouw verwerkt, aan- en afvoer van de grond- en eindproducten gebeurde in verticale richting, via liftschachten. Luchtbruggen (zie foto) dienden tevens voor transport van de goederen en waren eigenlijk niet bedoeld om doorheen te lopen. Het modernisme (in de architectuur veel gekenmerkt door beton, glas en staal) en de doelstellingen daarvan (licht en ruimte) kwamen mooi naar voren door de transparantie van het gebouw: door verticale ramen valt het licht door het hele gebouw heen en kun je dwars door het gebouw heen kijken. Ook bijzonder zijn de gebruikte paddenstoelzuilen waar het bovenliggende gewicht beter over kan worden verdeeld.

Het personeel ging in een dubbelhelix-trappenhuis naar boven: mannen en vrouwen liepen gescheiden omhoog en konden elkaar wel een hand geven maar niet zoenen (althans, dat was het idee). Daarna werden ze door opzichters streng in de gaten gehouden: ook op de wc was je niet veilig.