maandag 29 juni 2009

St. François d'Assise

Gisteren eindelijk toegekomen aan de aanschaf en het kijken van de enige opera van Olivier Messiaen, over het leven van St. Franciscus van Assisi. Het zou het enige personage zijn waarover Messiaen zich kon voorstellen dat hij een opera zou kunnen schrijven - en inderdaad komen de drie elementen die altijd genoemd worden als het over hem gaat nadrukkelijk naar voren: vogels (waar Messiaen een studie van maakte om hun zang in muziek te vangen), ondes-martenots en een diepreligieuze thematiek.

Het werk wordt bijna nooit uitgevoerd omdat het zo vreselijk veeleisend is. Een vuistdikke partituur, 4 1/2 uur muziek met een moeilijk te onthouden tekst voor de zangers, met een orkest van 150 man en een honderdkoppig koor. Zelfs vorig jaar, toen De Nederlandse Opera hem speelde in het kader van het 100e geboortejaar van de componist, waren ze de enige ter wereld. Jammer - want het was zo mooi: van de wonderbaarlijke genezing van een leproos en een prediking over vogels tot het ontvangen van de stigmata door Franciscus en de indrukwekkende openbaring van de grootsheid van God in een verblindend licht.

Met name de vogelprediking is dramaturgisch hondsmoeilijk om goed te krijgen: 45 minuten lang staan 2 kerels op toneel grote delen voor zich uit te staren terwijl orkestrale vogelgeluiden klinken - probeer dat maar eens interessant te houden. Regisseur Pierre Audi loste het zoals altijd weer elegant op door er een prediking tot een groepje kloosterkinderen van te maken die hij overal tekeningen van vogels liet maken. Dat in de opgenomen documentaire duidelijk werd dat naast die kloosterkinderen ook de rest van de productiemedewerkers eigenlijk niet goed kon zeggen wat er gezongen wordt of waar het stuk nou eigenlijk over gaat, nee, dat zal hoogstwaarschijnlijk ook niet bepaald meehelpen om een werk van dit formaat goed te krijgen.