Hoewel ik blij was met de komst van de abstracte fontein die tegenwoordig voor Leiden Centraal staat opgesteld en ik er elke dag met plezier langsfietste, duurde het toch weer onverklaarbaar lang voor ik de bordjes eens ging lezen die er bijhoren. Nu ben ik er achter dat de bedoeling eigenlijk was dat hij in Friesland kwam te staan.Het heet Vierkant in Vierkant en is een ontwerp van Theo van Doesburg (oprichter van het blad De Stijl, waar ook Mondriaan een tijd bij hoorde), als inzending voor een ontwerpwedstrijd voor een fonteinmonument bij station Leeuwarden, in 1917. Hij werkte hiervoor samen met architect en mede-Stijler Jan Wils, die het plein eromheen ontwierp en met wie hij al eerder een paar keer had samengewerkt. Ze wonnen de tweede prijs en dus werd het niet gebouwd. Met het ontwerp van de eerste prijswinnaar werd evenmin iets gedaan. Friese VVV-humor.
Maar nu heeft stichting Vierkant in Vierkant na 12 jaar ploeteren het voor elkaar gekregen dat Van Doesburgs ontwerp gerealiseerd is in de stad waar De Stijl werd opgericht. Een replica althans: een definitieve uitvoering in wit beton (destijds een hip nieuw materiaal) zal nog moeten volgen.
(De replica is overigens ook al een keer met graffiti beklad geweest en weer schoongemaakt. Misschien dat de uiteindelijke betonversie dat laagje moet meekrijgen waardoor spuitverf makkelijk van het materiaal verwijderd kan worden. Daar las ik in Berlijn over: ze hebben dat ook aangebracht op het daar aanwezige holocaustmonument, waarbij men achterhaalde dat het geproduceerd werd door het bedrijf dat mede-eigenaar was van de fabriek die het nazi-gas Zyklon B produceerde.)
