In het kader van het Holland Festival (waar ooit het Helikopterstrijkkwartet in première ging) werd de afgelopen twee dagen in het modern uitgevoerde amfitheater van de Westergasfabriek in Amsterdam het volledig werk van de Franse componist Edgard Varèse uitgevoerd. Gisteren waren we aanwezig voor de tweede helft. Prachtig concert: het geheel werd ondersteund met veel lichteffecten en videomateriaal. Hoogtepunt was wat ons betreft de uitvoering van het werk 'Density 21.5', geschreven om gespeeld te worden op een platina dwarsfluit met die dichtheid. Het videomateriaal viel niet bij iedereen goed: na afloop weer eens authentiek boe-geroep gehoord toen de vormgever ten tonele verscheen, met kreten als 'Go home!' en 'Stop the video!' Goed dat dat nog gebeurt, dat het nog kan.
Varèse was een van de pioniers van wat in Frankrijk bekend ging staan als musique concrète: een vorm van compositie waarbij bestaande geluiden worden gemengd en al dan niet elektronisch bewerkt worden. Zijn bekendste werk (gisteravond het slotstuk) is Poème Électronique, dat gelijk een goed voorbeeld hiervan is. Hij schreef dit voor de Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel, in de periode dat hij in Eindhoven woonde. Hij schreef voor het Philipspaviljoen dat bij de expo zou worden gebouwd een tien minuten durende compositie waar onder andere de klok van de Oude Kerk in Delft, een zuchtende secretaresse en motorgeluiden in voorkomen. Het paviljoen werd ontworpen door Le Corbusier (die dat ook alleen maar wilde doen als Varèse mee deed) maar uiteindelijk deed die voornamelijk de binnenkant en werd de akoestiek en buitenkant uitgedacht door zijn medewerker Iannis Xenakis. De uitvoering verliep dramatisch: het geluid liep uit alle kanalen door elkaar en de bijbehorende diashow liep ook niet synchroon met de muziek. Tegenwoordig is dat allemaal weer goed te corrigeren: hier de versie zoals hij bedoeld was.
