Vandaag werd bekend dat geprobeerd zal worden om Panorama Mesdag in Den Haag op de UNESCO-Werelderfgoedlijst terecht te laten komen. Wat mij betreft een prima plan: ik zag het vorig jaar voor de eerste keer en ging 's avonds slapen met de herinnering dat ik die dag echt iets moois had gezien.
Ik leefde in de veronderstelling dat het 'slechts' een 360 graden schilderij was waarvan je de randen gewoon zou kunnen zien, maar wist eigenlijk nog niet goed wat een panorama was: dat is wel echt bedoeld om de illusie te wekken dat je je daadwerkelijk 'in' het schilderij bevindt. Erg hip in de 19e eeuw. Voor wie er ook nog niet is geweest: ga het zien. Je staat in een grote halve bol, op een houten uitkijkpost. De bovenkant van het schilderij is niet zichtbaar: daar zit het dak van je uitkijk. Evenmin zie je de onderkant: die wordt overal om je heen verborgen door een zandduin waar vissersnetten op liggen en waarvan het onduidelijk is waar hij nou eigenlijk ophoudt en waar het schilderij begint. Intussen hoor je de zee ruisen.
Mesdag maakte een afbeelding van de omgeving van Scheveningen van zijn tijd, door staande in een doorzichtige cilinder (die nog steeds bestaat) de contouren van de omgeving te tekenen en vervolgens met een lamp die contouren te projecteren op het doek. Hij werd met de invulling door wat medewerkers terzijde gestaan: onder andere Breitner hielp mee (hij schilderde de cavalerie op het strand en hielp mee aan het dorp, samen met de vrouw van Mesdag).
Ik weet het: aan te raden om het te gaan zien terwijl het een al lang bestaand, bekend Nederlands werk is kan prima als 'ouwe koek' worden bestempeld. Maar toch: ik dacht, ik zeg het even. Je zou het eens missen.