dinsdag 23 december 2008

Vladimir Horowitz

Horowitz is mijn grote held onder de pianisten. Als ik over musici dat soort dingen beweer heb ik het nooit over hoe ze spelen: ik vind dat je honderd dingen over hoe fantastisch iemand muziek maakt kunt schrijven en dan weet je vervolgens nog steeds niets. Daarbij kan ik ook geen duidelijk waarderingsonderscheid maken in uitvoering: elke artiest heeft voor mij z'n eigen kwaliteit, iedereen op wereldniveau speelt op z'n eigen manier fantastisch, dus ik kan op zo'n manier vind ik niet duidelijk over helden spreken. Wat beter kan is te laten zien wat ik mooi vind buiten die muziek om.

Hij werd geboren in Rusland, in 1903. Na het conservatorium in Kiev te hebben afgesloten met het uitvoeren van Rachmaninoffs Derde Pianoconcert en concerten te hebben gegeven in Rusland en Europa, gaf hij zijn eerste concert in de Verenigde Staten, in 1928. Daarna besloot hij voorlopig niet meer terug te keren naar Rusland. Hij verwierf grote bekendheid, trad op voor onder andere presidenten Carter en Reagan, trouwde met de dochter van dirigent Toscanini (die blijkens documentaires regelmatig met een nors 'Play it!' haar man af en toe leek te controleren als een marionet) en besloot helemaal aan het einde van zijn leven terug te keren naar de Sovjetunie en de weinige familieleden die nog in leven waren - en 60 jaar ouder. In 1986 gaf hij een wereldberoemd geworden concert in de Grote Zaal van het conservatorium in Moskou, dat geregistreerd werd samen met een kort interview waarin hij zich momenten met Skrjabin (een vriend van zijn oom) en Rachmaninoff (die niet kwam opdagen bij een afspraak om de jonge pianist te horen, simpelweg omdat hij er geen zin in had) herinnert.

Het is die oude Horowitz waar je eens naar moet kijken: let op dat gebaartje aan het einde van de Träumerei van Schumann ('Zoiets?', terwijl iedereen in de zaal de tranen op de wangen heeft), dat uitblazen van lucht aan het einde van de Chopinpolonaise, en dat fantastische, clowneske gezicht van dat kind dat zijn publiek bedankt.

Schumann - Träumerei