Koken met Henri

Naast alle tekeningen en schilderijen die hij van de Moulin Rouge in Parijs maakte was Henri de Toulouse-Lautrec ook verantwoordelijk voor de totstandkoming van een kookboek. Elke vrijdag had hij met zijn vrienden de meest decadente feestmalen, waar hij zelfbedachte of verzamelde recepten voor ze uitwerkte. Ze aten reigers en eekhoorns. Ook gebruikte hij een aalscholver aan een touwtje om mee te vissen. En hij bedacht zijn eigen flamboyante cocktails - de beroemdste: 'Aardbeving', met 4 delen absinth, 2 delen rode wijn en wat cognac. Opgepast.

Die recepten werden verzameld door zijn grote vriend en kunstbeheerder Maurice Joyant. Na Toulouse-Lautrecs dood werden ze in 1901 samen met schilderijen, anecdotes en tekeningen van de schilder door Joyant uitgebracht in een gelimiteerde editie. Een uitgebreidere versie daarvan, The Art of Cuisine, werd voorzien van door Toulouse-Lautrec ontworpen menukaarten. Wat er in staat is allemaal niet echt uit te voeren, maar interessant is het wel. Het komt zelfs tot ingrediënten die we in het Vaticaan moeten zoeken: 'Saint sur le grill'.

Toch waren er in zijn (steen-)rijke familie wel degelijk recepten die het overleefd hebben en ook nog eens uit te voeren zijn. Hier het bijzonder opmerkelijke voorbeeld van Steak á la Toulouse. Blijf kijken, ook al hou je niet van entrecôtes.

Antropodermische bibliopegie

Prachtige tip die ik afgelopen week kreeg, over het kaften van boeken in de 18e en 19e eeuw. In mensenhuid.

Niet ongebruikelijk tijdens de Franse Revolutie, en ook ruim daarvoor al werden anatomieboeken voorzien van de huid van de lichamen die onderzocht waren. Het vermoeden bestaat dat het onder andere gedaan werd omdat chirurgen, die vanwege hun gore arbeid van het snijden in lijken vaak toch nog werden gezien als handarbeiders, hun beroep meer aanzien, verhevenheid wilden geven. Ook transcripties van rechtszaken van ter dood veroordeelden werden met de huid van de moordenaars gekaft, net als testamenten met de huid van degene die ze aflegden. Nog genoeg bibliotheken die wel ergens een dergelijk boek hebben staan. Niet dat het er fris uitziet. Soms is ook nog een tatoeage zichtbaar.

Tijd voor een DeAgostini-verzameltijdschriftenreeks, waarin de anatomie van elk bestaand (zoog-)dier wordt beschreven en waarbij elk deeltje gekaft wordt met de eigen huid van het behandelde dier. Deel 1: De Olifant ligt nu in de winkel voor € 2,49.

Testbeeldmuziek

Waarschijnlijk 's werelds beroemdste testbeeld verscheen voor het eerst bij de BBC in 1967 en staat bekend onder de naam 'Test Card F'. Naast de gebruikelijke vlakvulling stond pontificaal in het midden een foto van de dochter van een BBC-medewerker, die met haar pop Bubbles the Clown boter-kaas-en-eieren aan het spelen was op een schoolbord. Dat meisje (Carole Hersee) houdt nu feitelijk het wereldrecord van uren op tv zijn, na ruim 70.000 uur in beeld te zijn geweest.

Wat ik nog niet wist: tegenwoordig heb je altijd de radio op de achtergrond van een testbeeld, maar destijds maakte de BBC muziek speciaal voor bij testbeelden. 'Super easy listening music by the finest composers and musicians in Europe'. Die ultieme liftmuziek bereikte een cultstatus en er ontstonden ware muzak-klassiekers. En daar bestaan nu CD's en CD's vol van: onder andere hier onderaan de pagina te beluisteren en te bestellen. Voor wie de stilte vreest handig om thuis of op het werk (het liefst nét iets te zacht) aan te hebben staan. De vraag die nu ook bij me opkomt: waar koop je die CD's die ze altijd in Chinese restaurants draaien, met nummers als Bohemian Rhapsody in Oosterse stijl?

Liggen in de zon

Ik hoor het licht het zonlicht pizzicato
de warmte spreekt weer tegen mijn gezicht
ik lig weer dat gaat zo maar niet dat gaat zo
ik lig weer monomaan weer monodwaas van licht

Ik lig languit lig in mijn huid te zingen
lig zacht te zingen antwoord op het licht
lig dwaas zo dwaas niet buiten mensen dingen
te zingen van het licht dat om en op mij ligt

Ik lig hier duidelijk zeer zuidelijk lig zonder
te weten hoe of wat ik lig alleen maar stil
ik weet alleen het licht van wonder boven wonder
ik weet alleen maar alles wat ik weten wil.

Hans Andreus

The Mirrorstone

Het is volgens mij maar 1 keer zo geweest dat ik, toen ik klein was, na een bibliotheekbezoek het gevoel had dat ik een heel, héél erg bijzonder boek had gevonden en dat dat voor twee weken van mij was. Het is lang geleden, maar ik dacht er afgelopen week aan en vond het vrij snel terug - het was ook makkelijk zoeken, doordat het verhaal geschreven was door Michael Palin van het Monty Python-team, destijds mijn grote held die net als Phileas Fogg in 80 dagen de wereld rondging.

The Mirrorstone, ongetwijfeld destijds door mij gelezen als De Spiegelsteen. Een jongetje gaat net als Alice door een spiegel en komt in een magische wereld terecht. Hij stapt er echter niet zelf doorheen maar wordt door een oude, kwaadaardige man naar binnengetrokken. Die laat hem naar de bodem van de oceaan duiken om hem zijn geheime spiegelsteen terug te laten vinden. Wat het allemaal zo uniek maakte: hologrammen. Het was een van de allereerste boeken met hologrammen ingebed in de tekeningen. De keerzijde: het verhaal is me eigenlijk helemaal niet goed bijgebleven en de illustraties staan me veel duidelijker voor de geest. Je zat eigenlijk toch de hele tijd de pagina's schuin te houden en je wilt die diepte zien. Onder andere de boze ogen met bril van de oude man reusachtig in een raam. Doodeng.

En wat blijkt: Lord of the Rings-illustrator Alan Lee (die ook betrokken was bij het maken van de films) hielp ook mee aan het boek. Nu de twijfel: aanschaffen om iets van vroeger weer terug te krijgen - of het risico niet lopen en de herinnering bewaren?

Schumanns middelvinger

Op 20-jarige leeftijd begon Robert Schumann ernstig te twijfelen aan zijn keuze om pianovirtuoos te willen worden. Hij was rechtenstudent en studeerde in die tijd tevens piano bij Friederich Wieck, de man die later zijn schoonvader zou worden. Daar zag hij dat de dochter van de laatstgenoemde (Schumanns toekomstige echtgenote Clara) eigenlijk al hard op weg was een succesvol concertant pianiste te worden, terwijl ze toch ruim negen jaar jonger dan hij was, en hij vergeleken daarmee nog helemaal nergens stond. Dat gaf hem zo zijn bedenkingen bij z'n eigen talent. Een misschien nog wel groter probleem dat hij in ongeveer dezelfde tijd in zijn dagboeken optekent was echter dat de middelvinger van zijn rechterhand de hele tijd maar zo vervelend stijf was. Hij kon niet zo vrij bewegen als de andere vier en zat daardoor de hele tijd in de weg.

Ik hoorde vaak het verhaal dat hij om dit probleem op te lossen eerst zelf een constructie bedacht: een touw dat met een gewichtje over een katrol hing trok zijn rechtermiddelvinger de hele tijd omhoog, zodat de andere vingers vrij konden bewegen. Ik ben er nu achter dat dat verhaal een fabeltje is, maar dat hij hulpstukken gebruikte om zijn probleem aan te pakken berust op waarheid: dokters beveelden hem warm het gebruik aan van een zogenaamde chiroplast: een bepaald soort klem die de desbetreffende vinger kon uitrekken en zo soepeler kon maken. Heerlijk aanhouden in bed en dan rustig wachten.

Wachten, inderdaad, maar wel op een beschadiging van je hand. Schumann jammerde en klaagde naderhand alles bij elkaar - bij zijn medische vrienden en bij zijn moeder, die het alles met lede ogen moest aanzien. Uiteindelijk treft hij dr. Kühl, die hem adviseert om zijn hand (ik heb dit werkelijk niet bedacht) in een dierenkarkas te steken: geniet van die heilzame warmte van het overleden dier en de geneeskrachtige werking van de daarin aanwezige lichaamssappen! Probleem erger geworden? Geen nood, een andere arts liet hem elektrische schokken ondergaan om de hand nog veel meer te belasten en het alleen maar erger te maken. Nee, een virtuoze klaviertijger word je op die manier niet. Een schrijver van interessante dagboeken - mja, dat wel.

The Adventures of Baron Munchausen

Deze week zag ik in de bioscoop The Imaginarium of Dr. Parnassus, de nieuwste productie van regisseur Terry Gilliam. Wat mij betreft gaat het met deze film weer de goede richting uit wat diens stijl betreft en ik meende ook meerdere (al dan niet bewuste) knipogen naar een van z'n eerdere films te herkennen, die ik zelf eigenlijk tot de mooiste reken die ik van hem gezien heb: The Adventures of Baron Munchausen, uit 1988.

Hierin wordt de historische figuur, waarvan de avonturen verzameld werden door Rudolf Erich Raspe, opnieuw tot leven gebracht in een verhaal waarin hij een door de Turken belegerde stad probeert te redden door op de meest exotische locaties (waaronder de maan) zijn buitengewone bedienden terug te vinden. Dit is een gezelschap bestaande uit de sneller dan een pistoolkogel lopende Berthold, de bovennatuurlijk sterke Albrecht, een formidabel horende Gustavus die tevens een geheel leger omver kan blazen en de scherpschutter Adolphus die verder dan normaal kan zien en nooit mist. De baron en zijn vrienden zijn echter na jaren van avontuur op leeftijd gekomen en het is maar de vraag of ze hun oude krachten nog terug kunnen winnen. Prachtig sprookje dat met veel humor en avontuurlijke muziek wordt verteld en heerlijk acteerwerk van hoofdrolspeler John Neville. Uiteraard ontbreken het aan de eigen haren optrekken uit het water en de rit op een kanonskogel niet.